Popüler Yazılar

TCMB ekonomistlerinden enflasyonda ‘sağlık etkisi’ analizi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) blog sayfasında yer alan bir yazıda, enflasyona geçici etkisi olan SGK Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) düzenlemesini dışlayıp bakıldığında, yıllık tüketici enflasyonundaki yavaşlamayı ana eğilimdeki düşüşün sürüklediğinin görüldüğü belirtildi.

TCMB Yardımcı Ekonomistleri Merve Çapan, Orhun Özel ve Uzman Yardımcısı Hakkı Yılmaz’ın kaleme aldığı yazı Merkezin Güncesi blog sayfasında yayımlandı.

Yazıda, enflasyon verilerini daha iyi anlayabilmek amacıyla, son iki ayda yapılan muayene katılım payı düzenlemelerinin manşet ve çekirdek enflasyon göstergeleri üzerindeki etkilerini incelendi.

Blog yazısı şöyle:

“SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) 25 Ocak 2025 tarihinde yapılan düzenleme ile resmî sağlık hizmeti sunucularında muayene katılım payı ortalaması 6,50 TL’den 30 TL’ye, özel sağlık hizmeti sunucularındaki muayene katılım payı ise 15 TL’den 50 TL’ye yükseltildi. 23 Şubat 2025 tarihinde söz konusu Tebliğ’de 15 Ocak’tan geçerli olacak şekilde yeni bir düzenleme daha yapılarak muayene katılım payı ortalamada 10 TL’ye çekildi. Bu yazıda, enflasyon verilerini daha iyi anlayabilmek amacıyla, son iki ayda yapılan bu düzenlemelerin manşet ve çekirdek enflasyon göstergeleri üzerindeki etkilerini inceliyoruz.

SUT düzenlemesi, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sağlık grubu altında iki kalemi etkiliyor: (i) muayene katılım payı (kamu), (ii) özel hastane doktor muayene ücreti (Genel Sağlık Sigortası kapsamında). Tebliğ değişikliğinden tüketici enflasyonuna gelen etki, esas itibarıyla resmî sağlık hizmeti sunucularına yönelik olan muayene katılım payındaki artıştan kaynaklandı. Öte yandan, özel hastane doktor muayene ücreti halihazırda görece yüksek bir seviyede olduğu için bu kaleme yapılan artıştan enflasyona önemli bir katkı gelmedi.

Düzenlemelerin enflasyon üzerindeki etkisini, gerçekleşen TÜFE ile düzenlemelerin yapılmadığı bir senaryoda gerçekleşmesi beklenen TÜFE arasındaki farkla gösteriyoruz. Buna göre; muayene katılım payındaki düzenlemeler ocak ayı enflasyonuna 0,56 puan yükseltici etki yaparken, şubat enflasyonuna 0,29 puan düşürücü yönde yansıdı. Yılbaşından bu yana SUT’ta yapılan düzenlemelerin yıllık enflasyona nihai etkisi ocak ayında 0,76 puan, şubat ayı itibarıyla ise 0,34 puan yukarı yönde oldu.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelediğimizde, düzenlemenin ocakta aylık tüketici enflasyonunu yaklaşık 0,4 puan yukarı yönlü etkilediğini hesaplıyoruz. Çekirdek göstergelere baktığımızda ocak ayındaki düzenlemenin B ve C endekslerinin ortalama artışına yansıması yaklaşık 0,6 puan. Şubat ayında ise, düzenlemelerin etkisiyle mevsimsellikten arındırılmış aylık tüketici enflasyonu ile B ve C endekslerinin ortalaması 0,1 puan daha düşük gerçekleşti.

Bunlara ek olarak, enflasyon görünümü hakkında fikir veren ana eğilim göstergeleri bazında ele alıyoruz. Bu doğrultuda, ilgili göstergeleri 2025’te bu düzenlemenin olmadığı durum için geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslıyoruz. Burada, ana eğilim göstergelerinde geçen yıla kıyasla net bir iyileşme olduğunu görmekteyiz. Nitekim, geçen yıl şubat ayında ortalama yüzde 4,1 olan ana eğilim göstergeleri, bu yıl şubat ayında ortalama yüzde 2,4 civarında seyrediyor. Bu da bize, yıllık enflasyondaki gerilemenin baz etkilerinden ziyade, ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığını gösteriyor.

Özetle, incelenen veriler hem manşet enflasyonda hem de çekirdek göstergelerde muayene katılım payındaki düzenleme sonucu artan ocak ayı enflasyonunun şubat ayında bir miktar dengelendiğine işaret ediyor. Ayrıca, enflasyona geçici etkisi olan SUT düzenlemesini dışlayıp baktığımızda da yıllık tüketici enflasyonundaki yavaşlamayı ana eğilimdeki düşüşün sürüklediğini görüyoruz.

Yazar: admin

Görüntüleme: 22 defa

Kategori: Ekonomi

Yayınlanma Tarihi: 15 Mart 2025

Cevap bırakın

Masaüstü sohbet programımız olan sohbet mirci sizde hemen bilgisayarınıza indirebilir, daha hızlı sohbet edebilisiniz. Virüs taramasından geçirilmiştir.

Hemen Mirci İndir