İzmir Ticaret Borsası’nda kilogram tescil fiyatı 6,28 lira olan natürel sızma zeytinyağı (dökme), salataya 16-17 liradan dökülüyor.Vatandaş, aynı yağı üreticiden ise 7-8 liraya alabiliyor.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Nedim Güreli, bu fahiş farkı sektördeki oligopol yapıya bağlıyor. Türk çiftçisinin dünyanın en pahalı zeytinyağını satmadığını ancak vatandaşların en pahalısını yediğini belirten Güreli, “Köylü, dünyanın en pahalı yağını satmış olsaydı, tüketicinin de en pahalısını tüketmesi normal olurdu.
Üreticide ucuz olan bir ürünü halk pahalı tüketiyorsa bir sorun var demektir. Almanya ithalatçı ülke, bizden daha ucuza tüketiyor.” dedi. Türkiye’de zeytinyağı pazarının yüzde 85’i dört firmanın elinde. Bu firmaların yıllık zeytinyağı satış miktarı 27-30 bin ton. Üreticiden kilo olarak alınan zeytinyağı litreyle satıldığında 910 gram geliyor. Bu durum, maliyeti daha da düşürüyor. Firmaların fahiş kârlar elde ettiğini savunan Güreli’ye göre, büyük marketlerde 2 litre natürel sızma zeytinyağı 33 liraya satılıyor.
Bu 2 litre yağ, üreticiden 12,56 liraya alınıyor. Yüzde 8 KDV (2,64 lira), yüzde 10 raf ücreti (3,3 lira), yüzde 4 depo ve ambalaj (1,32 lira) maliyeti hesaplandığında, 2 litrenin maliyeti 19,82 lira ediyor. Üreticiden kiloyla alınan yağ, son müşteriye litre hesabıyla satıldığı için 1 kilo 820 gr oluyor. Güreli, 2 litredeki bu 180 gr farkın, maliyeti karşılamaya eşdeğer olduğunu vurguluyor. Küçük firmalar ise market raflarına giremiyor.
(ZAMAN)