Geçtiğimiz yıl Atatürk Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğünce Mısır’dan gönderilen bir kargoda tarihi eser niteliği taşıyan 1 kilit, 1 Kabe Anahtarı, 1 anahtar ve Kabe anahtarına ait olduğu düşünülen işlemeli 1 çanta ele geçirildi.
Yapılan başvurular sonucunda Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen incelemelerin ardından eserlerin, Mısır’a ait eski eser oldukları ve yasal olmayan yollarla ülke dışına çıkarıldıkları tespit edildi. Mısır’a ait eserlerin, ait olduğu topraklara dönmesi için Türkiye tarafından adım atıldı.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı, bugün İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde düzenlenen etkinlikle Mısır İstanbul Başkonsolosu olarak görev yapan Büyükelçi Tarek Khalil’e 19’uncu yüzyıla ait olduğu belirlenen söz konusu eserleri teslim etti.
“DÜNYA İÇİN MÜKEMMEL BİR ÖRNEKTİR”
Düzenlenen törende teşekkür konuşması yapan Mısır İstanbul Başkonsolosu Tarek Khalil, “Bu teslim töreni dünya için mükemmel bir örnektir. Organize suçla bağlantılı olanlarda eski eserler kaçakçılığıyla mücadele için hükümet yetkililerinin göstermiş olduğu çabalar ve devam eden işbirliği nedeniyle bu tür suç faaliyetlerinin engellerle karşılaşmaya devam edeceğine ve başarılı olamayacağına tanık olmaktadırlar. Eski eserler demek milletin ruhu demektir. Yasadışı bir şekilde ticaretinin yapılması insanların tarihini ve kimliğini yok eder. Mısır, bu eserlerin hak sahibine iade edilmesine minnettardır. Ait olduğu yerde tüm dünyanın görebileceği şekilde bir müzede gururla sergilenerek muhafaza edilecektir” ifadelerini kullandı.
“KÜLTÜR VARLIKLARINI KÖKEN ÜLKEYE İADESİ İÇİN ÖZEN GÖSTERİYORUZ”
Törende konuşan Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı, “Yasadışı yollarla yurt dışına çıkarılan ülkemiz kökenli eserlerimizin tespiti ve ülkemize iadesi hususundaki çalışmalarımıza azim ve kararlılıkla devam ediyoruz. Bu bağlamda 2002 yılından bugüne kadar toplam ülkemizin 9 bin 35 adet kültür varlığımızın iadesini sağladık. Aynı hassasiyeti başka ülkelerden yasadışı yollarla kaçırılan kültür varlıklarını köken ülkeye iadesi için özen gösteriyoruz. Bunun için çalışmalarımıza hızla devam ediyoruz. Ülkemiz bu konuda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ya da UNESCO 1970 sözleşmesi gibi uluslararası sözleşme ve kararlardan doğan yükümlülüklerini büyük bir titizlikle takip edip, komşu ülkelerinin ve diğer ülkelerin kültür varlıklarının korunması için azami düzeyde çaba harcamaktadır. Bakanlığımızca daha önce Irak, Çin ve Kazakistan’a da ait eserleri iade etmiştik” diye konuştu.
“ESERLERİN GÖNDERİLDİĞİ KİŞİ İLE İRTİBATA GEÇİLDİ”
Eserlerin geri iadesiyle ilgili gerçekleşen süreç hakkında bilgi veren Yazgı, “Eserlerin 2021 yılı Ağustos ayında tespit edilmesi ve Mısır’a iade olabileceğini değerlendirmesi üzerine konu Mısır makamlarıyla istişare edilmiştir. Eserlerin Mısır Eski Eserlerin Korunması Kanunu’na tabi olduklarına dair görüşleri tarafımıza bildirilmiştir. Bu değerlendirmeler üzerine bakanlığımızca eserlerin gönderildiği kişi ile irtibata geçilmiş, kendisine durum hakkında bilgi verilmiş, vatandaşımız da konuyla ilgili iyi niyetli bir yaklaşım sergileyerek iadesini kabul etmiştir. Bu yaklaşım sonucunda da hızla iade süreci tamamlanabilmiştir” dedi.
“4 FARKLI ESER MEVCUT”
Yazgı, “Osmanlı padişahları tarihte kutsal topraklarda ihsanlarda bulunmuş ve Kabe için örtü, kilit, anahtar gibi eserler yaptırmışlardır. Yaptırılan bu eserler Kabe dönüşü devlet erkanına hediye edildiğinden bu tür eserlere İslam coğrafyasında sıklıkla rastlamak mümkündür. Ülkemizde Topkapı Sarayı’nda 50’yi aşkın Türk ve İslam Eserleri Müzemizde koleksiyonda da bir adet Kabe anahtarımız bulunmaktadır. Mısır’a ait korunması gerektiği kültür varlıkları oldukları Mısır makamlarınca da teyit edilen bir adet Kabe anahtarı, metal bir anahtar, kilit ve bir adet Kabe anahtar çantasının Mısır’ın İstanbul Başkonsolos vekili Tarek Khalil’e teslim etmekten memnuniyet duymaktayız. Türkiye ve Mısır arasındaki kültürel işbirliğinin daha da gelişeceğine inanıyorum” ifadelerini kullandı.